Black Friday (tərcümə “qara cümə”) — ABŞ-da Şükür Günündən sonrakı cümə günüdür.

Black Friday – bu ilin ən parlaq və unudulmaz cümələrindən biridir, bu böyük endirimlərin olduğu və qənaət etmək istəyən alış-veriş sevərlərin günüdür.

Elə həmin gündən ənənəvi milad endirimləri başlayır. Bu gündə endirim etmək adəti, hələ XIX əsrdə yaranıb, “Black Friday” termini isə 1966-cı ildə meydana gəlib və ilk olaraq  ABŞ-ın şərq sahillərində işlənməyə başlayıb. Şükür günü hər  noyabr ayının dördüncü cümə axşamı qeyd olunduğuğu üçün, Black Friday 23 - 29 noyabr arasına düşür.

Black Friday rəsmi bayram sayılmasa da bir çox işçi həmin gün məzuniyyət götürür, ancaq ticarət işçilərindən başqa, çünki alıcıların sayı həmin gün olduqca artır.

Black Friday günü mağazalar çox tez, təqribən sahər 5-də, bir çox böyük alış-veriş mərkəzləri isə gecə yarısından etibarən açılır. İlk gələn alıcıları cox ciddi 50-90% arası endirimlər gözləyir, bunun səbəbi mümkün olduğu qədər çox alıcı cəlb etməkdir.

Həmin ismin yaranması ilə bağlı iki qəbul edilmiş versiya var.

Birincisi, Şükür Günü yaranan və hətta səhəri günə də sirayət edən böyük tıxaclardır. İkincisi isə həmin gün mühasibat hesablarının aparılmasıdır. Hesabatda, əksik rəqəmlər qırmızı, qazanc isə qara rəngdə göstərilirdi, həmin gün isə qara rəng üstünlük təşkil edirdi. Beləliklə, bir çox satıcını həmin gündən qazanclı çıxacağı düşünülərək  bu terminin mənası  ingilis dilində daha pozitivdir.

Ancaq hər halda bu ənənə çox böyük satışlar əldə etdi, hətta digər ölkələrə də yaılmağa başladı. Bu gün alııcılar rəflərdəki ən köhnə malları belə süpürərək, satıcılara çox böyük qazanclar gətirirlər.

Bu gün Black Friday dünyada məhşur günə çevrilib. Ancaq Amerikada bu günü daha səbirsizliklə gözləyirlər. Hələ bir neçə gün əvvəl Amerika şəhərlərindəki  alış-veriş mərkəzlərində iynə atsan yerə düşməzdi- işini bilən alıcılar tezdən növbəyə dayanır,  bəziləri isə hətta elə dükanların önündə gecələyirlər. Çünki qeyd etdiyimiz kimi ilk müştəriləri 50-90% arası çox ciddi endirimlər gözləyir.

ABŞ milli pərakəndə satış federasiyası mütəmadi olaraq şükran günü edilən satış məlumatlarını dərc edir. Axır illərdə alıcıların sayı 200 milyona çatıb, onların hər biri ortalama $400 xərcləyir.

Statistika göstərir ki ABŞ-ın illik pərakəndə satışının 20% Black Friday və Milad Bayramı arası günlərə aiddir.

Həmin gün ticarət işçiləri istisna olmaqla bir çox amerikalı məzuniyyət götürür. Alış-veriş mərkəzləri və mağazalar isə alıcıların sayını artırmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Belə bir "səxavətli" siyasətin ticarət nümayəndələrinə zərər vuracağını düşünmək olar. Ancaq belə bir alıcı axını, aşağı qiymətləri konpensasiya edir, miladda isə alış-veriş insanlar üçün çox böyük “ehtiyacdır”. Beləliklə, həmin gün mağazalar bir güllə ilə 3 dovşan vururlar: böyük alıcı axını cəlb edirlər, malların sürətli dövriyyəsini təmin edir və yaxşı gəlir əldə edirlər.

 

 

Yeri gəlmişkən, satışda yalnız endirimli və ya qeyri-populyar malların iştirak etdiyini düşünməyin. Satıcı bütün hallatda qazanclı olduğu üçün, endirim ən yaxşı mallara da tətbiq olunur. Əlavə olaraq, artıq texnika və məişət əşyalarının ənənəvi istehsalçıları bu müddət üçün yeni seriyalarının bazara çıxış vaxtını müəyyənləşdirirlər. Beləliklə, onlar yalnız tələbi stimullaşdırmır, həm də yeni məhsulları reklam edirlər. Black Friday gününün daha bir fərqli xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bu gün alınan malı geri qaytarmaq (hər hansı bir səbəbdən) heç də xoş qarşılanmır. Bu səbəbdən də qeri qayıdan mal miqdarı çox az olduğu üçün, satıcılar bu yerdə də qazanır. Ancaq alıcılar hər zaman bu işdən karlı çıxır, cünki onlar alış-verişlərini öncədən planlayır və istədikləri malları Black Friday günündə alırlar. Endirimə isə demək olar ki,   qida məhsullarından tutmuş, məişət texnikasına qədər bütün mallar düşür. Ən çox satılan elektronika, geyim və oyuncaqdır.

Hər il televizorlarda Amerika mağazalarına hücum edib, rəflərdə corabdan, televizora qədər hər şeyi silib-süpürən insan axınını görürürük və onların da bir çoxunun bu prosesdə zədələnməsinə baxmayaraq, bu hadisə öz populyarlığını saxlayır. Bir sözlə “əsl alış-verişbazların bayramı” onun bütün iştirakçılarına məmnuniyyət gətirir.

 

 

Statistikaya görə, Black Friday günü amerikalı bir ailə orta hesabla bir neçə yüzdən min dollara qədər qənaət edə bilər. Beləliklə, onlar hər il kiçik bir ölkənin illik büdcəsi ilə müqayisə ediləcə 60 milyard dollar kimi bir məbləği mağazalarda qoyurlar. Qeyd etmək lazımdır ki, Avropada Black Friday başqa cür keçirilir.

Bəli, Milad ərifəsindəki  endirim ənənəsi qorunur, amma hər şey daha bəzəkli  və nəcib bir şəkildə baş verir. Bir çox Avropa ölkəsində satış güzəştləri dövlət tərəfindən idarə olunur, əlavə olaraq onlayn mağazalar  da öz "real" həmkarlarından heç də  geri qalmır. Son zamanlar bir çox avropalı bu günlərdə öz evlərini tərk etmədən bu cür alış-verişlərə üstünlük verir.

 

 

Rusiyada Black Friday 2013-cü ildən bəri keçirilir.  Ancaq Amerikadakı analoqundan fərqli olaraq burada endirimli mallar internet üzərindən satılır. Assortiment olduğu kimi qalır, belə ki, endirimlə hər şey almaq olar: elektronika və məişət texnikası, idman avadanlığı və kitablar, paltar və ayaqqabı, aksesuar  və uşaqlar üçün məhsullar, oyuncaq və hədiyyələr, ev üçün əşyalar və tekstil, optika və çiçəkçilik, zərgərlik və ev heyvanları məhsulları. İnternet və fiziki mağazalarda endirimlər barədə məlumatlar cəmləşdirilib, təhlil edilir və müştərilərə təqdim olunur. Müştərilərə isə seçim etmək, qiymətləri qarşılaşdırmaq və  operativ şəkildə ödəmə etmək qalır. Aksiyada bir çox alış-veriş zəncirləri və mağazalar iştrak edir. Belə ki, Rusiyadakı Black Friday 2014-ə 5 milyona yaxın insan qatılıb, ən çox satılan mallar isə 50% ilə elektronika idi, geyim isə 28% təşkil edirdi.  Artıq son bir neçə ildir ki, Azərbaycanlı  alıcıları da Bakıda Black Friday Baku adlı beynəlxalq ticarət festivalında iştirak edə bilərlər.

 

Kiber Bazar ertəsi

Kiber Bazar ertəsi (ingiliscə "Cyber Monday") – bu Black Friday-dən sonrakı ilk bazar ertəsidir. Əgər Black Friday, amerikalılar üçün mağazalardan alış-veriş olaraq qəbul edilirsə, Kiber Bazar ertəsi isə internet üzərindən alış-veriş deməkdir. İlk dəfə bu termin 2005 endirimləri zamanı istifadə olunub. Bir il əvvəl cümənin hərcmərcliyinə yetişə bilməyən milyonlarla işləyən amerikalı, bazar ertəsi öz iş yerlərinə qayıdıb, yüksək sürətli internetdən istifadə edərək, elə öz iş yerlərindən alış-verişə davam edirlər.

Marketoloqlar buradakı qazancı görərək, bu günə rəsmi bir ad vermək qərarına gəldilər. Beləcə o vaxtdan etibarən Kiber Bazar Ertəsi alıcılara qənaət imkanı verən Black Friday-in tam hüquqlu davamı oldu. Ən əsası da odur ki, bu aksiya elə bizim müştərilərimiz də olan onlayn alıcılara yönəlib.

 

Black Friday Baku 2018  bu il Shop.az saytında keçiriləcək.  Bizim mağazalarımızın  alıcılarına, maraqlı, özlərini və yaxınlarını sevindirəcək və xəyallarını reallaşdıracaq  maraqlı təklifləri var.

Bakıda Black Friday insanların gözlədiyi və alış-verişlərini planlaşdırdıqları hər il keçirilən hadisədir! Yəqin ki, vaxt keçdikcə bu hadisə bizdə də böyük alış –veriş mərkəzlərində olan mağazalarla yanaşı kiçik butiklərində bizləri sevindirəcəyi gözlənilən endirimlərin başlanğıcı olacaq. Black Friday Bakı 2018 istisna olmayacaq, 23 noyabırda başlayacaq və zamanla Black Friday Azerbaijan-a çevriləcək.

Sizə xoş və ən əsası, "Black Friday 2018 Bakıda" adlanan gündə maksimum endirimlər arzulayırıq!